Pijn op de borst kan verschillende oorzaken hebben en hoeft lang niet altijd met Tietze te maken te hebben. Het kan bijvoorbeeld ook veroorzaakt worden door een hartaandoening. Het is van belang dit eerst te laten onderzoeken, omdat een hartaandoening op korte termijn levensbedreigend kan zijn. Daarom laten dokters meestal een elektrocardiogram (ECG) en een borströntgenfoto maken en diverse bloedtesten doen. Als ze de symptomen niet vertrouwen en zelfs als alle testen een normaal beeld geven, kunnen ze de patiënt soms toch laten opnemen, omdat normale testen een hartaanval niet volledig uitsluiten. De ribben zijn aan de voorzijde verbonden met het borstbeen in het midden van de borst.
Om in te ademen spannen de spieren de borstkas waardoor deze uitzet.
afbeelding 1. inademen
Om uit te ademen ontspannen de spieren zich en laten de ribben ontspannen.
afbeelding 2. uitademen
Tietze en costochondritisOm deze adembewegingen mogelijk te kunnen maken vormen de ribben, daar waar ze verbonden zijn met het borstbeen, een beweegbare verbinding van kraakbeen. Als een spontane plaatselijke pijn bij de ribben optreedt, ter hoogte van een gewrichtje tussen rib en borstbeen en u hebt daar al eerder een beetje pijn gehad, dan hebt u waarschijnlijk te maken met de zogenoemde "Ziekte van Tietze". Als voorzichtig drukken op het borstbeen en op de ribben daarnaast (extra) pijn veroorzaakt, dan heeft u waarschijnlijk ook te doen met Tietze. Dit is een nog onbegrepen aandoening aan de overgang tussen borstbeen en ribben. Het is op zich een onschuldige lichamelijke aandoening, die echter heftige pijn kan veroorzaken en die bij hoesten en diep ademhalen meer pijn dan normaal veroorzaakt. Bij deze aandoeningen zijn geen afwijkingen in het bloed geconstateerd. Heeft u een zelfde soort scherpe pijn bij andere kraakbeenverbindingen aan en rond de ribben en veroorzaakt voorzichtig drukken op die pijnlijke plekken extra pijn, dan heeft u waarschijnlijk te maken met Costochondritis
Kortom: Is er alleen sprake van pijn ter hoogte van het borstbeen en is er een zwelling aan het borstbeen, dan is er veelal sprake van Tietze. Is de pijn op andere plekken aan de ribben aanwezig, dan is er veelal sprake van costochondritis.
(zie ook elders op de website)
BorstbeenHet genan of sternum is een 15 tot 20 cm. lang, in het midden van het borstgebied gelegen plat been, bestaande uit drie delen, te weten: - het handvat (manubrium sterni), - het lichaam (corpus sterni) en - het zwaardvormig uitsteeksel (processuus xyphoideus).
De randen vertonen aan beide zijden zeven insnijdingen voor de aanhechting van de zeven bovenste ribkraakbeenderen. De bovenkant heeft bovendien twee zijdelingse insnijdingen voor de aanhechting met de sleutelbeenderen. Het borstbeen is een complex gewricht, omdat hieraan verder nog spieren, zenuwen (plexus solaris of zonnevlecht) en banden zijn bevestigd. De onderkant wordt gevormd door het zwaardvormig uitsteeksel, dat dikwijls uit kraakbeen bestaat.
|
Voor Tietze is van belang dat de zwelling vaak aan dit onderste gedeelte ontstaat. Het borstbeen is vooral diagnostisch van belang, omdat de pijn die bij veel ziektes (bijv. angina pectoris, hartinfarct, longembolie, maagzweer, alvleesklierontsteking) kan optreden, vaak ter plaatse van het borstbeen kan worden gevoeld.
Kraakbeen
Kraakbeen is taai en veerkrachtiger dan het kalkhoudende bot en speelt een belangrijke rol in de functies en bewegingsmogelijkheden van de gewrichten. De meeste beenderen van het lichaam komen voort uit kraakbeen dat verbeent tijdens de groei. Aan het eind van de beenderen, daar waar ze een verbinding met andere beenderen vormt, verbeent het kraakbeen niet, maar vormt het een elastische verbinding. Het in- en uit- zetten van de borstkas tijdens de in- en uitademing kan bijvoorbeeld plaatsvinden, doordat de onderlinge elastische verbindingen tussen borst en ribben dit mogelijk maken. (zie afbeelding 3)
afbeelding 3
De eenvoudigste gewrichten zijn de glijgewrichten, (zie afbeelding 4) die het ene oppervlak in meer en mindere mate ten opzichte van het andere laten glijden. Voorbeelden hiervan zijn de gewrichten tussen de ribben met het borstbeen en met de wervels.
afbeelding 4
Als twee beenderen ten opzichte van elkaar bewegen is er frictie, zoals de krachten en inspanningen die veroorzaakt worden door schokkende-, maar ook krachtsinspannende bewegingen als lopen, hollen, springen, zwaar tillen, trappen lopen, een bevalling etc.
Ieder gewrichtsvlak is bedekt met kraakbeen dat werkt als een buffer, het gewrichtskraakbeen, waarvan het oppervlak steeds wordt vernieuwd. De tussencelstof van kraakbeen is betrekkelijk vast maar toch vervormbaar. Het bestaat uit kraakbeenlijm (chondrine), met daarin een wisselende hoeveelheid vezels. (zie afbeelding 5)
Ieder gewrichtsvlak is bedekt met kraakbeen dat werkt als een buffer, het gewrichtskraakbeen, waarvan het oppervlak steeds wordt vernieuwd. De tussencelstof van kraakbeen is betrekkelijk vast maar toch vervormbaar. Het bestaat uit kraakbeenlijm (chondrine), met daarin een wisselende hoeveelheid vezels. (zie afbeelding 5)
De kraakbeencellen liggen in groepjes ingekapseld in de tussencelstof. Kraakbeen bevat geen bloedvaten (avasculair). Hyalien kraakbeen treft men aan als bekleding van gewrichtsvlakken en in het ribkraakbeen (elastisch kraakbeen). De tussencelstof is doorschijnend van kleur en al dan niet voorzien van dunne collagene vezels.
afbeelding 5
Kraakbeen heeft o.a. de volgende functies:
- Vormt door de bekleding van de gewrichtsvlakken een soort lager, waardoor de bewegingen in het gewrichtsvlak soepel verlopen. Wanneer de kraakbeenbekleding van de gewrichten afslijt (Arthrose) of gaat ontsteken (Tietze), dan worden bewegingen uiterst moeilijk of pijnlijk.
- Speelt een belangrijke rol bij de vorming van vele botstukken, zoals bij de lengtegroei van pijpbeenderen.
- Vormt vaak een soepele botverbinding, bijvoorbeeld tussen ribben en borstbeen.
- Geeft vorm aan bepaalde lichaamsdelen (oor en neus).
Reuma is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende ziekten aan het bewegingsapparaat. Kenmerkend zijn: pijn en stijfheid, veroorzaakt door
ontstekingen en/of overbelasting, beperkingen in dagelijkse handelingen. We kennen 3 hoofdvormen van reuma: - Weke-delenreuma
- Artrose
- Ontstekingsreuma = langdurige gewrichtsontstekingen
Voorbeelden van ontstekingsreuma:
- Reumatoïde artritis
- Bechterew
ZELFDIAGNOSE
- Raadpleeg altijd een arts voor een nader medisch onderzoek, voor nadere informatie en voor het doen van testen.
- Een goede en tegelijkertijd simpele manier om te testen of de klachten met Tietze en/of costochondritis te maken kunnen hebben kan als volgt worden gedaan: Druk voorzichtig, maar met enige kracht op de pijnlijke plek bij het borstbeen of op de rib. Indien de pijn op dat moment sterk verhevigt is er mogelijk sprake is van Tietze en/of costochondritis.
Indien de klachten met het hart te maken hebben zal de pijn op deze manier niet verhevigen, omdat het hart immers veilig beschermd en onbereikbaar achter de ribben in de borstkas ligt ( zie afbeelding 1 hieronder)
afbeelding 1
Onderstaande test kan helpen om sneller meer van de symptomen van de aandoening te leren herkennen.
Doe het zelf test voor Tietze en costochondritis
Als het merendeel van bovenstaande vragen met JA kan worden beantwoord, dan is er waarschijnlijk sprake van het syndroom/ziekte van Tietze of van costochondritis.
Afbeelding 2: voorzijde borstkas
(Rood = Pijnzones Geel = zwelling onder borstbeen)
SYMPTOMEN / VERSCHIJNSELEN |
- Meestal scherpe pijn in de borststreek, speciaal bij aanraken van- of druk op de ribben of het borstbeen.
- De ontstane pijn wordt meestal erger bij inspanningen en bewegingen die de borstkas uitzetten en de ribben verplaatsten, zoals diepademen, liggen, buigen, veelvuldig "schrapen" van de keel, hoesten en niezen.
- Pijn kan op meerdere plekken ontstaan en uitstralen naar de armen.
- Benauwdheid, spanning op- of een beklemmend gevoel in de borst.
- De aangedane omgeving is gevoelig en/of pijnlijk bij aanraken.
- Angstgevoelens: niet altijd is duidelijk wat de oorzaak en het gevolg was. Kortom, ontstond Tietze door angstgevoelens, stress, verkrampingen, spanningen of juist andersom.
- Ontstaat gewoonlijk voor het 40e levensjaar.
- De ziekte komt bij zowel mannen als vrouwen in alle leeftijdsklassen voor.
- In de meeste gevallen verdwijnen de klachten na enige tijd geheel, in andere gevallen nooit.
- Pijnklachten aan de linkerzijde van de borst lijken te duiden op een hartstoring (hartaanval), maar hebben hier na onderzoek niets mee te maken.
- Negatieve beïnvloeding van de werking van longen, slokdarm, maag en darmen lijkt, hoewel niet onderzocht, gezien de ervaringen, relatie met Tietze te hebben.
- Het is een puur lokale aandoening.
- De zwelling, meestal aan de onderzijde van het borstbeen, kan de huid rood kleuren en zeer pijnlijk aanvoelen.
- Uitstraling van de pijn naar ribben en rugwervels komt voor.
- Aantasting van kraakbeenverbindingen in andere gewrichten van het lichaam komt voor.
- Aantasting van andere dan de typische "Tietze" kraakbeenverbindingen in het lichaam is mogelijk. Er is niet altijd sprake van een zwelling of roodheid, maar soms alleen van pijn en lokale gevoeligheid.
Afbeelding 3: achterzijde borstkas (Rood = Pijnzones)
MOGELIJKE OORZAKEN
- De oorzaak van de ontsteking en de zwelling is vaak onbekend. Mogelijke oorzaken zijn:
- Langdurige inspanningen en bewegingen die de borstkas ver uitzetten en daardoor de ribben verplaatsten, zoals diep ademen, liggen, buigen, veelvuldig schrapen van de keel, hoesten, niesen en zware lichamelijke inspanning.
- Trauma, zoals een klap of stoot tegen de borst.
- Ongewone (al dan niet zware) lichamelijke inspanningen.
- Een zwangerschap.
- Infectie van de bovenste luchtwegen.
PREVENTIE
- Probeer in overleg met de huisarts, de oorzaak van de klachten inzichtelijk te maken, bijvoorbeeld door het bijhouden van een dagboek.
- Probeer het gevolg helder te krijgen. Kortom, ontstond Tietze door onverwerkte spanningen en angsten of juist andersom.
- Vermijdt die inspannende activiteiten die de ribben en de borstkas extra belasten en de klachten veroorzaken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten